ฟิวเจอร์ส (Futures) และออปชั่น (Options) จัดเป็นตราสารอนุพันธ์ประเภทหนึ่งที่นักลงทุนสามารถนำมาใช้ในการเพิ่มผลตอบแทน และป้องกันความเสี่ยงจากการลงทุนได้ โดยนักลงทุนสามารถซื้อขายได้ผ่านตลาดสัญญาซื้อขายล่วงหน้าแห่งประเทศไทย (Thailand Futures Exchange: TFEX) ซึ่งการซื้อขายจะแตกต่างกับการซื้อขายในตลาดหุ้น โดยการซื้อฟิวเจอร์สและออปชั่นจะใช้คำว่า Long แทนคำว่า Buy ส่วนการขายจะใช้คำว่า Short แทนคำว่า Sell ฟิวเจอร์สและออปชั่นมีความหมายแยกตามประเภทสินค้า ได้แก่ 

• ฟิวเจอร์ส คือ สัญญาซื้อขายล่วงหน้าที่ผู้ซื้อและผู้ขายตกลงที่จะซื้อขายสินทรัพย์อ้างอิง (Underlying Asset) เช่น ดัชนีหลักทรัพย์ หุ้นรายตัว ทองคำ และค่าเงิน เป็นต้น โดยกำหนดราคาและปริมาณซื้อขายในวันนี้ เพื่อส่งมอบสินค้าหรือชำระราคากันในอนาคต
• ออปชั่น คือ ตราสารที่ให้สิทธิในการเลือกแก่ผู้ซื้อ (Long Options) ว่าจะซื้อหรือขายสินทรัพย์อ้างอิงตามราคา ปริมาณ และวันที่กำหนดหรือไม่ ในขณะที่ผู้ขาย (Short Options) จะต้องปฎิบัติตามภาระผูกพันในสัญญา (Obligation) ตามที่ผู้ซื้อเลือก สิทธิดังกล่าวแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ สิทธิในการซื้อ (Call Options) และ สิทธิในการขาย (Put Options)

ทั้งนี้ การซื้อขายตราสารอนุพันธ์ใน TFEX นักลงทุนสามารถปิดสถานะเพื่อทำกำไรจากส่วนต่างของราคาก่อนถึงวันหมดอายุสัญญาได้ โดยในปัจจุบันสินค้าใน TFEX สามารถแบ่งตามประเภทของสินทรัพย์ที่ใช้อ้างอิงได้ ดังนี้

1. อ้างอิงดัชนี SET50 ได้แก่ SET50 Index Futures และ SET50 Index Options 
2. อ้างอิงหุ้นรายตัว ได้แก่ Single Stock Futures 
3. อ้างอิงทองคำ ได้แก่ Gold Futures, Gold Online Futures และ Gold-D 
4. อ้างอิงอัตราแลกเปลี่ยน ได้แก่ USD Futures, EURUSD Futures และ USDJPY Futures 
5. อ้างอิงโลหะเงิน ได้แก่ Silver Online Futures 
6. อ้างอิงยางพารา ได้แก่ RSS3 Futures, RSS3D Futures และ Japanese Rubber Futures 
7. อ้างอิงอัตราดอกเบี้ย ได้แก่ 3M BIBOR Futures และ 5Y Gov Bond Futures 

สินค้าที่ได้รับความนิยมในการซื้อขายและมีสภาพคล่องสูงในปัจจุบันของ TFEX ได้แก่ SET50 Index Futures, Gold Online Futures และ USD Futures

ประโยชน์ของการลงทุนในตราสารอนุพันธ์

1. สามารถทำกำไรได้ทั้งตลาดขาขึ้น-ขาลง โดยซื้อในราคาถูกและขายในราคาแพง (Long ฟิวเจอร์ส) หากมองตลาดเป็นขาขึ้น หรือขายในราคาแพงและค่อยซื้อในราคาถูก (Short ฟิวเจอร์ส) หากมองตลาดเป็นขาลง
2. ป้องกันความเสี่ยงจากราคาสินทรัพย์ที่มีโอกาสไม่เป็นไปตามที่คาดการณ์ไว้ เช่น ป้องการความเสี่ยงจากการแข็งค่าของเงินบาทสำหรับผู้ลงทุนในหลักทรัพย์ต่างประเทศ ด้วยการ Short USD Futures หรือป้องการความเสี่ยงจากการปรับลงของหุ้น ด้วยการ Short Single Stock Futures เป็นต้น
3. เพิ่มความสามารถในการลงทุนให้สูงขึ้นด้วย Leverage โดยใช้เงินลงทุนน้อยกว่าการซื้อขายสินทรัพย์อ้างอิง สำหรับนักลงทุนที่ต้องการเพิ่มโอกาสสร้างผลตอบแทนและป้องกันความเสี่ยงด้วยเงินลงทุนที่น้อยกว่าสินทรัพย์อ้างอิง อีกทั้งสามารถรับความเสี่ยงได้สูง
4. มีต้นทุนในการทำธุรกรรมที่ต่ำกว่าการซื้อขายสินทรัพย์อ้างอิง เช่น ค่าธรรมเนียมซื้อขายหุ้นทั่วไปจะอยู่ราว 0.15-0.25% ของมูลค่าซื้อขาย ในขณะที่ค่าธรรมเนียมซื้อขาย Single Stock Futures อยู่ที่ 0.1% ของมูลค่าสัญญา เป็นต้น
5. เพิ่มทางเลือกการเข้าถึงสินค้าในตลาดโลก เช่น ทองคำ โลหะเงิน และยางพารา เป็นต้น