"อนิจจา วต สังขารา ... สังขารทั้งหลายไม่เที่ยงหนอ" "อุปปาทวยธัมมิโน ... มีอันเกิดขึ้นและเสื่อมไปเป็นธรรมดา"

ที่เห็นผมเปิดบทความด้วยบทสวดคำสอนขององค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้านั้น ไม่ใช่ว่าเปลี่ยนแนวมาเขียนเรื่องธรรมะธรรมโมนะครับ แต่ผมกำลังจะพูดถึงวัฏจักรเศรษฐกิจและตลาดหุ้น ที่มีเกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป เฉกเช่นเดียวกับทุกชีวิตบนโลกนี้ คือมีขึ้น มีลง เป็นเรื่องธรรมดา ซึ่งเรื่องนี้ถ้าเป็นทางพุทธศาสนา เป้าหมายสูงสุดก็คือการหยุดวังวนนั้นลง แต่ถ้าเป็นเรื่องการลงทุน เป้าหมายสำคัญก็คือ "เราจะลงทุนในแต่ละวัฏจักรเศรษฐกิจได้อย่างไร ?"

รู้จักวัฏจักรเศรษฐกิจ และธรรมชาติของตลาดหุ้น

การขึ้นลงของเศรษฐกิจนั้นจะถูกแบ่งเป็น 4 ระยะด้วยกัน คือ ระยะถดถอย (Full Recession) / เริ่มฟื้นตัว (Early Recovery) / ฟื้นตัวแล้ว (Full Recovery) และ ระยะเริ่มถดถอย (Early Recession) โดยทั้ง 4 ระยะจะจำแนกโดยใช้เครื่องชี้วัดทางเศรษฐกิจต่าง ๆ เช่น GDP อัตราดอกเบี้ย เงินเฟ้อ ดัชนีความเชื่อมั่นผู้บริโภค ซึ่งการจะจำแนกโดยดูข้อมูลพวกนี้ อาจเป็นเรื่องยากของนักลงทุนที่ไม่ได้ไปคลุกคลีข้อมูลดังกล่าว ... แต่ไม่เป็นไรครับ เพราะผมจะบอกว่า "เราสามารถจับวัฏจักรการลงทุนได้ โดยดูพฤติกรรมการลงทุนในตลาดหุ้น..." เป็นธรรมชาติของตลาดหุ้น ที่จะซื้อขายกันบนความคาดหวังถึงสิ่งที่เราอาจจะเห็นในอนาคต เช่น ถ้าคนส่วนใหญ่คิดว่าในอีก 1 ปีข้างหน้าเศรษฐกิจจะดี คนก็จะซื้อหุ้นกันวันนี้ และทำให้ราคาหุ้นขึ้น หรือถ้าคนคิดว่าเศรษฐกิจปีหน้าไม่ดี ปีนี้หุ้นก็จะลง  โดยสามารถแบ่งวัฏจักรของตลาดหุ้นได้เป็นอีก 4 ระยะ คือ จุดต่ำสุด (Market Bottom) / ตลาดขาขึ้น (Bull Market) / จุดสูงสุด (Market Top) และ ตลาดขาลง (Bear Market) ฉะนั้นเราจะใช้พฤติกรรมและวัฏจักรตลาดหุ้นเหล่านี้ มาดูควบคู่ไปกับทั้ง 4 ระยะของวัฏจักรเศรษฐกิจ เพื่อดูว่าเราอยู่จุดในของวัฏจักรครับ

(ที่มา : streettalklive.com)

ระยะถดถอย (Full Recession)

ระยะนี้เป็นช่วงเวลาที่ลงทุนยากมาก เพราะในตลาดจะเต็มไปด้วยข่าวร้าย เป็นจุดต่ำสุดของเศรษฐกิจ เราจะเห็นข่าวเรื่อย ๆ ว่า GDP เริ่มชะลอตัว ไม่เพิ่มขึ้น หรือเพิ่มขึ้นในอัตราที่ลดลง ดอกเบี้ยเริ่มลดลง ความเชื่อมั่นผู้บริโภคต่ำ แต่อย่างที่ผมบอกครับ ว่าตลาดหุ้นมันลงทุนกันบนความคาดหวัง ฉะนั้นตลาดหุ้นช่วงนี้จะอยู่ในช่วง ตลาดขาขึ้น (Bull Market) เพราะทุกคนจะตระหนักดีแล้วว่าอยู่ในวิกฤต เป็นช่วงตกต่ำสุด ๆ และจะลงทุนเพราะคาดว่าเศรษฐกิจกำลังจะฟื้นตัว การลงทุนที่เหมาะสม และคนส่วนใหญ่จะเลือกลงทุนในช่วงนี้คือ

• เทคโนโลยี : กลุ่มนี้เป็นที่ชื่นชอบของนักลงทุนในช่วงวิกฤตเศรษฐกิจอยู่แล้ว เพราะถือเป็นกลุ่มที่เป็น Mega Trend มีเรื่องราว มี Story ที่น่าติดตาม กลุ่มนี้จึงเป็นกลุ่มที่ปรับตัวได้ดี ในช่วงที่มีความหวังว่าเศรษฐกิจผ่านพ้นจุดต่ำสุดไปแล้ว
• อุตสาหกรรม : เมื่อคาดหวังว่าเศรษฐกิจจะฟื้นตัว กลุ่มอุตสาหกรรมก็ตามมาเป็นเรื่องปกติ เพราะคนจะคาดว่าการจับจ่ายใช้สอยน่าจะดีขึ้น ส่งผลให้บรรดาผู้ผลิตได้ประโยชน์
• วัตถุดิบพื้นฐานของการทำธุรกิจ : จากข้อบนพอคาดว่าการจับจ่ายใช้สอยจะเพิ่ม บรรดาผู้ผลิตก็จะเพิ่มกำลังการผลิต และนั่นย่อมส่งผลให้ความต้องการบรรดาวัตถุดิบพื้นฐานเพิ่มขึ้น ไม่ว่าจะ หิน เหล็ก ไฟ (นี่มันวงดนตรี!) พูดง่าย ๆ คือปัจจัยการผลิตต่าง ๆ ครับ

ระยะเริ่มฟื้นตัว (Early Recovery)

ช่วงนี้ดัชนีความเชื่อมั่นผู้บริโภคและตัวเลขทางเศรษฐกิจต่าง ๆ จะดีขึ้นตามลำดับ อัตราดอกเบี้ยเริ่มนิ่ง ซึ่งจะสะท้อนว่าน่าจะเป็นจุดต่ำสุดแล้ว พอเงินเฟ้อต่ำ ดอกเบี้ยต่ำ มันไม่มีอะไรจะเอื้อตลาดหุ้นได้ดีเท่านี้แล้ว ฉะนั้นช่วงนี้ตลาดหุ้นจะคึกคัก เพราะนักลงทุนจะมีความมั่นใจมาก และจะอยู่ในช่วง Market Top หรือช่วงจุดสูงสุดของตลาดหุ้นนั่นเองครับ โดยอุตสาหกรรมที่คนจะลงทุนกันในช่วงนี้คือ

• อุตสาหกรรม : ต่อเนื่องจากช่วงแรก กลุ่มอุตสาหกรรมจะยังปรับตัวได้ดีอยู่ เพราะกำลังซื้อกำลังฟื้นตัว แต่ก็จะอยู่ในช่วงปลายทางแล้วครับ
• พลังงาน : แนวโน้มของการใช้พลังงานที่น่าจะมากขึ้น ทั้งภาคครัวเรือน ภาคธุรกิจ เริ่มใช้พลังงานกันมากขึ้น ตามการฟื้นตัวของเศรษฐกิจ
• ข้าวของเครื่องใช้ : อันนี้ก็ฟื้นตัวตามกำลังซื้อเช่นกันครับ

ระยะฟื้นตัวแล้ว (Full Recovery)

ระยะนี้ตัวเลขเศรษฐกิจจะอยู่ในจุดสูงสุด ความเชื่อมั่นผู้บริโภคเริ่มลด เราจะเริ่มได้ยินข่าวว่ากลุ่มอุตสาหกรรมเริ่มโตน้อยลง หรือไม่โตแล้ว ในขณะที่อัตราดอกเบี้ยจะเริ่มปรับตัวเป็นขาขึ้น แต่ตลาดหุ้นจะเข้าสู่ช่วง Bear Market หรือเริ่มตลาดขาลง และการลงทุนที่ทำกำไรได้ในช่วงนี้คือ

• พลังงาน : แรงส่งจากช่วงที่แล้วยังดีอยู่ ปริมาณความต้องการยังสูง แต่เริ่มลดลงอย่างมีนัยยะ
• ข้าวของเครื่องใช้ : คนยังมีกำลังซื้ออยู่ แต่จะเพิ่มขึ้นในอัตราที่ลดลง
• การแพทย์  & สุขภาพ : พอตัวเลขเศรษฐกิจเริ่มพีค ข่าวดีเริ่มน้อยลง คนจะเริ่มมองหาอะไรที่มันชัวร์ ๆ ไว้ก่อน โดยจะมองหาหุ้นกลุ่ม Defensive Stock นั่นก็ไม่พ้นกลุ่มสุขภาพ/การแพทย์ ที่เป็น 1 ในปัจจัย 4 ของการใช้ชีวิตครับ

ระยะเริ่มถดถอย (Early Recession)

ระยะนี้อะไรหลาย ๆ อย่างจะดูแย่ลง ตัวเลขเศรษฐกิจหลาย ๆ ตัวลดลง ความเชื่อมั่นตกต่ำ ตัวเลขการผลิตก็ลดลง อัตราดอกเบี้ยปรับตัวขึ้นต่อเนื่องจนจะถึงระดับสูงสุด ตลาดหุ้นช่วงนี้จะเรียกว่าช่วง Market Bottom มีโอกาสที่จะทำจุดต่ำสุด อุตสาหกรรมที่ปรับตัวได้ดีในช่วงนี้คือ

• การแพทย์  & สุขภาพ : ด้วยเหตุผลเดิมเลย ว่านี่คือความจำเป็นพื้นฐานของการดำรงชีวิต
• สาธารณูปโภค : กลุ่มนี้จะเริ่มเข้ามาในช่วงนี้ เนื่องจากรายได้มั่นคง ได้รับผลกระทบเชิงลบจากเศรษฐกิจน้อย และจ่ายปันผลสม่ำเสมอ
• สถาบันการเงิน : กลุ่มสถาบันการเงิน & ธนาคาร จะเป็นตัวเลือกที่น่าสนใจ เนื่องจากเวลาเศรษฐกิจมีปัญหา การผลิต การบริโภคชะลอตัว หลาย ๆ ฝ่ายจะพยายามกระตุ้นให้เกิดการลงทุน การบริโภค ผ่านการลดดอกเบี้ย และจูงใจให้ขอสินเชื่อกันมากขึ้นครับ

วันนี้เราอยู่ตรงไหนของวัฏจักร...?

จากสิ่งที่ผมได้บอกไป คุณจะเดาได้ไม่ยากเลยว่าเรากำลังอยู่ในจุดไหนของวัฏจักร แต่สุดท้ายแล้วสิ่งหนึ่งที่ไม่มีใครสามารถบอกได้ นั่นคือในแต่ละช่วงของวัฏจักร มันจะใช้เวลานานแค่ไหน? สิ้นสุดเมื่อไหร่? บางครั้งในแต่ละช่วงอาจใช้เวลา 5 ปี 10 ปี ก็เป็นไปได้ ฉะนั้นสิ่งที่คุณควรให้ความสำคัญที่สุด ไม่ใช่การคาดการณ์ว่ามันจะเกิดขึ้นเมื่อไหร่ แต่เป็น "คุณจะลงทุนอย่างไรในแต่ละช่วงของวัฏจักร?"

ปริพรรห์ ปริยอุดมทรัพย์ CFP®